- O mnie

- Komu pomagam

- Pomoc psychologiczna

- Zen Coaching

- Coaching a psychoterapia

- Racjonalna Terapia Zachowań

- Sekrety życia

- Opinie o mnie

- Psychologia humanistyczna

- Carl Rogers

- Abraham Maslow

- Fritz Perls

- Osobowość

- Stres

- Okres dojrzewania

- Terapeutyczne wiersze

Na podstawie prowadzonych badań opracował model komunikacji pod nazwą Porozumienie bez Przemocy. Autor przypomina ludziom jak odnosić się do siebie i jak służyć pomocą w życiu czyli przedstawia to co jest nam znane.
„Porozumienie bez Przemocy” opiera się na zdolności wyrażania własnych uczuć i potrzeb a także na umiejętności rozumienia uczuć i potrzeb innych osób.

Podstawą modelu ”Porozumienia bez Przemocy” są cztery proste elementy:

1. Spostrzeżenie (obserwacja)
2. Uczucia
3. Potrzeby
4. Prośba


Każdy człowiek odpowiada za siebie, za swoje emocje i działania oraz za to jak przyczynia się do dobrego lub złego samopoczucia innych ludzi. Jest to związek niezależności i wzajemności. Niezależności czyli samodzielnego decydowania o swoich potrzebach i wzajemności czyli rozumienia potrzeb innych ludzi. Ważne jest aby utrzymać równowagę pomiędzy zaspakajaniem potrzeb własnych i potrzeb innych ludzi a dobrym samopoczuciem.

W procesie porozumiewania się najważniejsze jest szczere mówienie o własnych przeżyciach a nie o tym, jakie błędy obserwujemy u osoby, z którą rozmawiamy oraz umiejętność uważnego słuchania. W „Porozumieniu bez Przemocy” uważne słuchanie jest potwierdzeniem faktu, że rozumiemy osobę mówiącą lecz nie przyznajemy jej racji i nie forsujemy własnych opinii ani nie ulegamy czyjejś presji.


Ważną zdolnością w PBP jest umiejętność wyrażania i potwierdzania swoimi słowami tego co mówi współrozmówca bez wydawania osądów. Osoba mówiąca otrzymuje potwierdzenie w sferach uczuć i potrzeb. Aby wczuć się w te sfery należy wczuć się w świat przeżyć drugiej osoby, przenieść uwagę z siebie samych na osobę, z którą rozmawiamy. Jest to empatyczne słuchanie.

Empatia to współczucie i czasowe wejście w świat przeżyć drugiego człowieka. Kluczem do empatii jest całkowite skupienie uwagi i słuchanie. Okazanie empatii oznacza zatrzymanie się na chwilę, nic
nie robienie, po prostu bycie z tą osobą. Empatia – komunikat serce do serca -jest bezpośrednią drogą do wnętrza człowieka, który naturalnie dąży do współdziałania z innymi ludźmi a jej siła powoduje, że konflikty rozwiązują się.

Według „Porozumienia bez Przemocy”, empatia to relacja równego z równym – wzajemne dawanie i branie.
 

Korzyści, jakie daje empatia słuchającemu:

1. Według Marshalla Rosenberga jedną z naszych najważniejszych ludzkich potrzeb jest potrzeba wzbogacania życia innych – empatia zaś jest jednym z najcenniejszych darów, który ludzie mogą sobie podarować.
2. Empatia nas wzbogaca: pozwala doświadczyć innego punktu widzenia świata bez rezygnowania z naszego
3. Za jej pomocą możemy budować zrozumienie, szacunek i chęć współpracy, zamiast nieporozumień i konfliktów.
4. Pomaga w rozwoju – kiedy za jej pomocą przekraczamy i uczymy się z tego, co nas rożni.
5. Jeśli jedną z naszych życiowych wartości jest przekonanie, że potrzeby wszystkich ludzi są tak samo ważne, empatia pomaga nam w praktyczny sposób żyć w zgodzie z naszymi, czyli spełniać wartościami potrzebę integralności. Przyczynia się zatem do wewnętrznego spokoju i harmonii.
6. Empatia pozwala transformować sytuacje pełne przemocy w pokojowe rozwiązania.
7. Umożliwia nam doświadczanie w pełni swojego emocjonalnego potencjału: otwiera nasze serce.
8. Im bardziej słuchamy i słyszymy innych, tym bardziej oni słuchają i słyszą nas. Zwiększa się szansa, że nasze potrzeby zostaną spełnione.
9. Dzięki empatii świat staje się piękniejszy – za wszystkimi działaniami otaczających nas osób widzimy piękno potrzeb i próbę ich spełnienia. Marshall Rosenberg mówi, że kiedy naprawdę patrzymy w ten sposób na świat, nikt nigdy już nas nie zrani.
10.Dzięki empatycznemu patrzeniu i słuchaniu stajemy się odporni na krytykę – także w niej widzimy próbę spełnienia ważnych potrzeb przez osobę, która nas krytykuje.
11.Empatia pomaga nawiązać głęboki kontakt ze sobą i z innymi, budować intymność i bliskość.
12.Kontakt nawiązany dzięki empatii pomaga znaleźć rozwiązania satysfakcjonujące dla wszystkich zainteresowanych, bez konieczności zawierania kompromisów.
13.Pozwala przekroczyć poczucie oddzielenia od innych – zauważamy, że na poziomie potrzeb jesteśmy tacy sami.
14.Pozwala wybaczać – wzmacnia zaufanie, że nawet jeśli zachowanie drugiej osoby mi nie służy, robi ona to, co przy aktualnym poziomie jej wiedzy jest najlepsze aby spełnić jej potrzeby. Pozwala także zobaczyć i zrozumieć motywacje drugiej osoby.
15.Daje poczucie wewnętrznej wolności – to my wybieramy w jaki sposób odbierzemy zachowania i słowa drugiej osoby - pozwala to nam wyjść z roli ofiary.


Korzyści dla osoby, która otrzymuje empatię:

1. Empatia wspiera innych w doświadczeniu ważnych ludzkich potrzeb: żeby mieć znaczenie, żeby czuć, że ktoś się o nas troszczy; bycia zrozumianym, bycia kochanym.
2. Przynosi odprężenie i ulgę osobie, która czuje się wysłuchana.
3. Daje poczucie bezpieczeństwa.
4. Ten/ta, kto może zostać wysłuchany/a i ma możliwość wypowiedzenia się bez bycia ocenianym czy osądzanym, zaczyna się kontaktować ze swoimi uczuciami i potrzebami. Często zbliża się on/ona wówczas do tych mocy wewnątrz siebie, które uzdrawiają i pozwalają, aby sam/a poradził/a sobie z trudną sytuacją.
5. Osobie wysłuchanej daje zrozumienie tego, co się z nią dzieje oraz wewnętrzną jasność czego potrzebuje i co może zrobić, aby doprowadzić do spełnienia swoich potrzeb – pomaga brać odpowiedzialność za swoje życie.
6. Wzmacnia wewnętrzną siłę, zaufanie do siebie, swojej mądrości i do życia.
7. Uzdrawia, daje wewnętrzne oparcie w sobie
8. Daje poczucie, że nie jest się samemu.
9. Pozwala innym być naprawdę sobą – ze wszystkimi uczuciami i potrzebami w danej chwili, spełnia potrzebę autentyczności
10.Daje poczucie głębokiego kontaktu z innym człowiekiem.
11.Pozwala przekroczyć zranienia i oceny i otworzyć się na drugiego człowieka. Jeśli mam poczucie, że zostałam zrozumiana/y, wzrasta moja elastyczność w szukaniu rozwiązań, które będą satysfakcjonujące dla wszystkich zainteresowanych stron.

Według Porozumienia bez Przemocy wszystko, co robimy jest próbą - udaną lub nie - spełnienia naszych potrzeb. Sygnałami informującymi nas czy potrzeby są spełnione czy nie, są uczucia. Kiedy nasze potrzeby są spełnione – doświadczamy uczuć „pozytywnych” – satysfakcji, odprężenia, przyjemności, radości, itp.; kiedy natomiast spełnione nie są - uczuć „negatywnych”: irytacji, smutku, niepokoju, frustracji, rozczarowania, itp.

Potrzeby podtrzymują nasze istnienie fizyczne, psychiczne, emocjonalne, społeczne i duchowe . Uczucia i potrzeby kryjące się pod uczuciami są odzwierciedlaniem tego jak chwila po chwili przepływa przez nas życie.
Wszyscy niezależnie od kultury, języka, wiary, zwyczajów, mamy takie same ludzkie potrzeby. Są one uniwersalne, wspólne dla wszystkich ludzi. Różnią się tylko sposoby zaspakajania potrzeb.

W każdej chwili dążymy do zaspakajania potrzeby. W każdym działaniu człowieka przejawia się dążenie do kontaktu z wewnętrzną naturą, zawsze jest dobra intencja w poszukiwaniu potrzeby.
Gdy zaspakajamy tylko potrzeby , które są na zewnątrz, jest nam trudno żyć, mamy niedosyt i ciągle czegoś poszukujemy. Jeśli kontaktujemy się z uczuciami i potrzebami, które kryją się w naszym wnętrzu, jest nam łatwiej. Gdy jesteśmy połączeni z wewnętrzną mocą, z życiem wewnętrznym, pozytywnym, to wszystko idzie łatwo.

Za wszystkim co robimy jest pozytywna intencja, energia życiowa w każdym z nas. Czasem pewne rzeczy są potrzebne by żyć i coś robić. Pragniemy czegoś, coś robimy ale to nie działa, jest nam źle, cierpimy, bo nie mamy kontaktu ze sobą.

Kiedy zatrzymujemy się i kontaktujemy z uczuciem, możemy odkryć i realizować swoją potrzebę. Sztuką jest również poprosić o pomoc kiedy czegoś potrzebujemy , odmówić jeśli czegoś nie chcemy lub przyjąć to czego pragniemy.

Sztuką jest dzielić się z ludźmi miłością i innymi dobrymi emocjami.
M. Rosenberg w swoim podejściu „Porozumienie bez Przemocy” uczy tej sztuki. Pokazuje jak świadomie kontaktować się z emocją i potrzebą oraz jak otrzymywać i dawać empatię.

Autor: Elżbieta Dybińska © Wszelkie prawa zastrzeżone


Bibliografia:
Rosenberg M.B.: Porozumienie bez Przemocy, Wyd. Jacek Santorski, Warszawa 2003
Widstrand T.: Porozumienie bez Przemocy czyli język żyrafy w szkole, Wyd. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej, Warszawa 2005
Panufnik E.: Ambasadorzy Empatii, Program Rozwoju Dla Pokoju, Warszawa 2009